Ombouw Lima Hondekopmotor

21 april 2021

Zoals bij de meeste modelspoorders het geval zal zijn, lag ook hier nog steeds een onafgemaakt project in de kast te slingeren. Het betrof een hondekop-2 van Lima die deels was verbouwd en gespoten, maar nog steeds een andere aandrijving moesten hebben. Tijdens mijn verhuizing kwam ik van alles tegen wat ik maar meteen bij elkaar heb gestopt, zodat er in ieder geval wat overzicht was. De verlichting en het interieur is inmiddels allemaal aanwezig, maar ook daar moet nog het een en ander mee gedaan worden.

Opmerking vooraf: Kijk eerst welke motor je hebt en wat je ervoor in de plaats gaat zetten. Lees het deel voor de betreffende motor eerst HELEMAAL door, voor je er aan begint.

Dus als eerste maar de motor. Voor de ombouw heb ik lopen zoeken naar een goed alternatief. Gekeken hoe anderen het gedaan hebben, rondgevraagd wie er andere oplossingen hadden en uiteindelijk tegen een redelijk simpele oplossing aangelopen. Op een beurs in Assen vond ik bij een handelaar een motor die klein was en ook nog in het huis van de oude motor paste. Deze man vertelde dat je de nieuwe motor in het huis kon lijmen. Echter, er zaten ook gaatjes met schroefdraad in het motorhuis, natuurlijk de uitgelezen mogelijkheid om het lijmen te omzeilen. (Als in kapot en dan zeker uitbreken om de zooi weer los te krijgen, niet dus)

Motortypes

Foto 1 toont de twee types motoren die ik in de grote hoop spullen heb gevonden.

Type 1 is volgens mij het oudste model ( deze is al omgebouwd trouwens)

Typ 2 is de wat nieuwere versie, waarbij de grote tandwielen met schroefjes vastzitten

Ik ben begonnen met de Type 1 motor. Dat deze motor hier al omgebouwd op de foto staat, lag aan het feit dat toen ik deze af had mezelf bedacht dat het misschien handig zou zijn er een verhaal over te schrijven. Dus heb er nog even een foto van gemaakt ( andere motor ).

Stap 1:

Haal de kap van de Hondekop los met de schroeven onder de bak, soldeer de draden los van zowel het voorste draaistel als het blikje onder de motor. Demonteer de motor uit de Hondekop, draai hiervoor de schroeven onder het draaistel los zodat die eraf is en haal deze voorzichtig uit de bodemplaat. Dan heb je wat foto 1 toont bij Type 1. De losse onderdelen en de nieuwe motor, zie je in foto 2.

Motortype 1

Stap 2 Foto 2

Stap 2:

Haal de koolborstels uit de motor door de lipjes iets terug te buigen en met een pincet even het veertje te redden. Deze kunnen zo leuk wegspringen. Daarna de schroeven van het collectordeksel losdraaien en het deksel verwijderen. Haal het anker en de magneet ring uit het huis.
Het totaal aan onderdelen zie je hier uitgestald liggen. Het messingboutje rechtsboven hoort er niet bij. Boven in beeld het V-vormige veertje wat de grote tandwielen op zijn plek houdt. Dat is bij stap 3 beter te zien.

Stap 3 Foto 3

Stap 3:

Wip de V-vormige veer van de puntjes op de tandwielen en trek die iets naar boven. Dan kun je ook de twee grote tandwielen verwijderen. Op foto 2 zie je de originele staat en ik heb op deze foto even aangegeven wat de snijlijn is waar je het ashuis moet doorzagen. Het deel eronder kun je dan weghalen, waardoor je een groter gat ziet. Klik op de foto voor een vergroting.

De twee nokjes bij de rode pijlen moeten blijven zitten, deze houden de lip (groene cirkel) op zijn plek. De veer in foto 1, schuift daar achter en steunt dan op de twee bovenste nokjes (links naast het woord lipje).

Op de snijlijn zagen net boven het messing busje en dan aan de onderkant het andere lipje weghalen. Het gat wat je nu ziet is ongeveer 10 mm en daar past het tandwiel aan de nieuwe motoras zo doorheen.

Foto 4 toont hoe het eruit ziet na verwijdering van alle onderdelen en het wegslijpen van de lagerbok. Slecht te zien op de foto, want alles is zwart en dat is niet bevorderlijk voor het zicht of het maken van een foto. Klikken op de foto maakt hem groter, zodat het beter te zien is. Let ook op de lip en de nokjes die er nog steeds zitten.

Stap 3 Foto 4

Zo past de veer nog keurig achter de lip. Zoals hier ook goed te zien is, zit er een flink gat waar de nieuwe motoras met tandwiel door moet komen. Dat flinke gat is precies 6,5 Mm groot.

Stap 4:

Het boren van de gaatjes voor de nieuwe motor. De motor is er een van het type dat je ook wel aantreft in CD- en DVD-spelers, maar hier zit een addertje onder het gras. Ik had ergens nog een paar van die dingen liggen, maar die bleken slechts geschikt voor 5 volt en 9 volt. Dus maar op zoek naar wat anders. Op een beurs vond ik iemand die de 12 volt variant verkocht, met tandwiel. De tandwielen is weer een apart verhaal, want die zijn er ook in 8, 9 en 10-tands versie. Dat is echter geen probleem met monteren, het vereist alleen een iets andere positie van de gaatjes. De tandwieltjes heten eigenlijk Module 0,5 en zijn er in 8, 9 en 10 tanden. Tandwiel mag ik niet zeggen, het is eigenlijk een rondsel.

Hieronder een voorbeeld met de maten erbij. De nieuwe motor ligt al op zijn plek in het huis en de aandrijfas met tandwiel steekt door het gat wat je op foto 5 ziet. Alles zit nog los, maar is zo neergelegd dat je één bevestigingsgat van de motor ziet. De motor ligt hier gecentreerd in het gat en zo kun je zien dat de te boren gaten precies op de rand van de verhoging uitkomen. Let op! Dat zegt nog niet dat het tandwiel op de goede plek tussen de andere twee zit! Een stukje dun papier aan weerszijden van het motortandwiel kan helpen om het midden te vinden.

Stap 4 Foto 5

Lastig, maar niet onoverkomelijk. De rode rondjes geven aan waar de gaatjes voor de schroefjes geboord moeten worden, de gaatjes zelf boor je met een 2 Mm boortje. De schroefgaten op de motor zijn 1.7 Mm. De Hart op Hart afstand is 16.35 Mm. Moeilijke maten zul je zeggen, maar daar moet je je even niks van aantrekken. Belangrijkste is dat HoH-maat rond de 16,5 Mm zit. Hoe meet je dat dan uit?

Meet het gat op in het huis en haal die maat af van de 16.5 Mm, deel dat vervolgens door 2 en je hebt de maat van de rand van het grote gat tot de plek van het bevestigingsgat. Doe datzelfde aan de andere kant en meet even na of de maat overeenkomt met totaal 16.5 Mm. Zo simpel dus.

Afhankelijk van de grootte van het tandwieltje wordt het wel wat schuiven. Op Foto 5 ligt de motor los in het huis. De truc is nu om eerst te passen met de tandwielen die door de motor worden aangedreven. Hoe diep moet het motortje tussen de tandwielen zitten? Met passen en meten wordt tenslotte de meeste tijd versleten!! De 10-tands uitvoering is wat groter en komt wat hoger tussen de originele tandwielen te liggen. De 8-tands uitvoering ligt er bijna helemaal tussen. De oplossing? Als je een groter tandwiel hebt, dan vijl je die wat uit in verticale richting.

Motortype 2

Onderdelen Motor type 2

De onderdelenlijst van de motor type 2 hiernaast in Foto 6:

A: de magneet uit het huis

B: motordeksel (met parkers)

C: Collector en tussentandwielen

D: motorhuis met assen

E: Nieuwe motor

F: middelste tandwielen met messingschroefjes

Het wegslijpen van het ashuis.

De werkwijze van ombouw is grotendeels gelijk, alleen hier heb je een voordeel. Er zit geen V-vormige veer achter de bovenste rand van het ashuis, zodat je die gewoon in zijn geheel kunt weghalen. In foto 7 heb ik aan beide zijden van het ashuis de inkeping al gemaakt en voor ik het geheel er helemaal af ging slijpen, even een foto gemaakt. De inkepingen kun je zien bij A. Dan zijn er nog de rode stippen. Dit zijn de plaatsen waar de gaatjes komen voor de nieuwe motor. Zoals je ziet is het niet één stip, maar twee naast elkaar. Afhankelijk van hoe groot het tandwiel is kun je de bovenste iets in de lengterichting uitvijlen en de onderste iets verticaal. Dit doe je pas als blijkt dat het tandwieltje niet goed in het midden zit. Soms moet het geheel iets zakken zodat het aandrijftandwiel goed tussen de twee andere zit.

Als je de nieuwe motor gaat passen ga je eerst uit van twee gaatjes en als blijkt dat je er dan niet komt, vijl je deze pas uit. Het tandwiel zit goed als er aan beide zijden tussen de tanden van de tandwielen en die van de motor een stukje papier past. Kijk wel of de ruimte gelijk verdeeld is ( vandaar de mogelijke sleufgaten).

Ingebouwde nieuwe motor

Links de motor op de juiste plek. Zoals je ziet zit er boven de bovenste schroef een sleufgat. Dat kwam omdat het 8-tands-tandwiel was en de motor dus verder naar beneden moest zitten als wat ik had uitgerekend. Clou? Kijk wat voor tandwieltje er op de nieuwe motor zit, als het een 9 of 10 tands is dan past het zonder moeite, is het 8 tanden dan moet hij iets meer zakken tussen de originele tandwielen.

Ik heb getracht een filmpje te maken van de test op de testbank. Het kan ongetwijfeld beter, maar zo ziet het er dan uit. De testbank was hier nog niet perfect, wat ik na die tijd wel heb opgelost overigens. Helaas wilde het programma het filmpje niet zo pakken, dus dan maar met een link.